Hưởng ứng Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) diễn ra tại Glasgow, Vương quốc Anh, sáng ngày 4/11/2021, Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu (Viện DRAGON-Mekong) - Trường Đại học Cần Thơ phối hợp với tổ chức Arcadis (Hà Lan) dưới sự tài trợ của Netherlands Enterprise Agency đã tổ chức hội thảo trực tuyến về “Quản trị về sụt lún đất và quản lý nước dưới đất tại đồng bằng sông Cửu Long – khu vực Cần Thơ, Hậu Giang và Vĩnh Long”.

Hội thảo trực tuyến về “Quản trị về sụt lún đất và quản lý nước dưới đất tại đồng bằng sông Cửu Long – khu vực tỉnh/thành phố Cần Thơ, Hậu Giang và Vĩnh Long”.

Tham dự hội thảo có các đại diện của Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh/thành phố, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công thương, Sở Xây dựng, Công ty Cấp nước, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân của thành phố Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang và tỉnh Vĩnh Long, cùng với các nhà khoa học trong các lĩnh vực kỹ thuật, quản lý tài nguyên nước, địa chất và các lĩnh vực khác có liên quan đến quản trị và phát triển bền vững nguồn tài nguyên nước tại đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). 

PGS. TS Văn Phạm Đăng Trí - Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu phát biểu khai mạc hội thảo

TS. Đặng Kiều Nhân - Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Phát triển ĐBSCL, Trường Đại học Cần Thơ chia sẻ về “Quản trị và vấn đề xã hội trong khai thác nước dưới đất và sụt lún đất”.

TS.Nguyễn Đình Giang Nam - Trưởng Bộ môn Tài nguyên nước, Khoa Môi trường và Tài nguyên Thiên nhiên, Trường Đại học Cần Thơ chia sẻ về “Các vấn đề kỹ thuật và quản lý nguồn tài nguyên nước dưới đất”.

TS. Đinh Diệp Anh Tuấn – Chánh văn phòng, Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu chia sẻ về “Kế hoạch thích ứng với biến đổi khí hậu liên quan đến hạ tầng cấp nước đô thị ven biển”.

Tại phiên thảo luận, đại diện của các đơn vị đã chia sẻ các vấn đề liên quan đến nguồn tài nguyên nước dưới đất và sụt lún của từng địa phương và ĐBSCL cũng như đề xuất một số giải pháp cho các vấn đề liên quan hướng đến việc sử dụng bền vững tài nguyên nước dưới đất.

Ông Văn Hữu Huệ - Phó Giám Đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Vĩnh Long chia sẻ về tình hình quản trị và đề xuất một số ý tưởng về vấn đề nước dưới đất tại địa phương.

Ông Lê Văn Phát - Đại diện sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố Cần Thơ chia sẻ về tình hình quản trị nước dưới đất tại địa phương và trao đổi cùng các chuyên gia.

Ông Phạm Đức Huy - Đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang chia sẻ về các vấn đề liên quan đến nguồn tài nguyên nước dưới đất và sụt lún tại địa phương.

TS.Hà Quang Khải - Khoa Môi trường và Tài nguyên, Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ về vấn đề sụt lún tại ĐBSCL.

Thông tin và tài liệu của các dự án và hội thảo được cập nhật tại Mạng lưới Bảo vệ môi trường và Ứng phó với biến đổi khí hậu Đồng bằng sông Cửu Long (MekongNet) và trang thông tin của dự án. Đây là trang thông tin nhằm chia sẻ và kết nối với cộng đồng, những cán bộ địa phương, các nhà khoa học, các doanh nghiệp ở vùng ĐBSCL có cùng mối quan tâm (Community of Interest- CoI) và Cộng đồng thực hành (Community of Practice - CoP) cũng như các bên có liên quan trong quản trị tài nguyên nước và sụt lún tại ĐBSCL.

PGS. TS Văn Phạm Đăng Trí chia sẻ các nền tảng trực tuyến để kết nối địa phương và chuyên gia trong quản trị tài nguyên nước và sụt lún tại Đồng bằng sông Cửu Long.

Thông qua kết quả của hội thảo, một số khuyến nghị chính sách có thể được xác định, bao gồm:

Chính sách:

• Cho đến nay,Chính phủ đã ban hành Nghị định số 167/2018 về hạn chế khai thác NDĐ cùng với các văn bản pháp luật khác nhằm hạn chế khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên nước dưới đất. Tuy nhiên, ở những khu vực ven biển có giới hạn nguồn nước mặt vẫn chưa có những giải pháp cụ thể, họ vẫn sử dụng tài nguyên nước dưới đất là nguồn cấp nước chính cho các hoạt động. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự phối hợp của nhiều bên và đưa ra giải quyết ở quy mô cấp vùng ĐBSCL.
• Tăng cường khai thác nước mặt như một nguồn thay thế để giảm áp lực tài nguyên nước dưới đất. Các biện pháp hạn chế khai thác nước dưới đất cần được thực hiện theo quy hoạch với lộ trình cụ thể đã được phê duyệt. 
• Khuyến khích, mở rộng phạm vi nghiên cứu về việc bổ cập nguồn tài nguyên nước dưới đất và thúc đẩy phát triển/ứng dụng các kỹ thuật này ra thực tế. 

Kỹ thuật:

• Xem xét các kỹ thuật bổ cập nước dưới đất, yếu tố chất lượng nguồn nước bổ cập cũng cần được quan tâm. 
• Đề xuất xây dựng các khu khai thác nước dưới đất tập trung công suất lớn nhằm phát huy hiệu quả sử dụng tài nguyên và thuận  cung cấp nước có hiệu quả và định thuế sử dụng nước dưới đất.
• Xem xét xây dựng một số hồ chứa nước ngọt tại các vùng ngập lũ tự nhiên (Tứ giác Long Xuyên và Đồng Tháp Mười) cũng như tận dụng hệ thống các sông tự nhiên không còn phục vụ cho mục tiêu giao thông thủy nhằm đảm bảo nguồn cung nước mặt, giảm thiểu nhu cầu khai thác nước dưới đất.

Chia sẻ thông tin:

• Xây dựng nền tảng dữ liệu trực tuyến để các nhà khoa học, các nhà hoạch định chính sách cũng như lãnh đạo các địa phương có thể chia sẻ thông tin hiệu quả, đảm bảo thông tin được cập nhật kịp thời và chính xác.