Với mục tiêu nâng cao nhận thức nhà quản lý, cán bộ địa phương, nhà khoa học và các đơn vị khác có liên quan đến vấn đề suy giảm nguồn nước dưới đất và sụt lún đồng bằng, Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu (Viện DRAGON-Mekong) - Trường Đại học Cần Thơ phối hợp với tổ chức Arcadis (Hà Lan) dưới sự tài trợ của Netherlands Enterprise Agency đã tổ chức hội thảo trực tuyến về “Quản trị về sụt lún đất và quản lý nước dưới đất tại đồng bằng sông Cửu Long- khu vực Bạc Liêu, Cà Mau, và Kiên Giang” (diễn ra vào ngày 17/12/2021)”.

Hội thảo trực tuyến về “Quản trị về sụt lún đất và quản lý nước dưới đất tại đồng bằng sông Cửu Long – khu vực tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau, và Kiên Giang”.

 Tham dự hội thảo có các đại diện của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công thương, Sở Xây dựng, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật của tỉnh/thành phố Bạc Liêu, Cà Mau, và Kiên Giang và cùng với các nhà khoa học trong các lĩnh vực kỹ thuật, quản lý tài nguyên nước, địa chất và các lĩnh vực khác có liên quan đến quản trị và phát triển bền vững nguồn tài nguyên nước tại đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) từ Trường Đại học Cần Thơ, Học viện Chính trị Khu vực 4, Trường Đại học Mỏ Địa Chất Hà Nội, Trường Đại học Thủy Lợi Hà Nội, Trường Đại học Kiên Giang và Trường Đại học Bạc Liêu. Ngoài ra còn có sự tham gia đưa tin từ Báo Bạc Liêu, Báo Cà Mau. 

PGS. TS. Văn Phạm Đăng Trí - Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu phát biểu khai mạc hội thảo

TS. Đặng Kiều Nhân - Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Phát triển ĐBSCL, Trường Đại học Cần Thơ chia sẻ về “Quản trị và vấn đề xã hội trong khai thác nước dưới đất và sụt lún đất”.

 TS. Đinh Diệp Anh Tuấn – Chánh văn phòng, Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu chia sẻ về “Kế hoạch thích ứng hướng đến chống chịu: Hạ tầng cấp nước đô thị ven biển”.

PGS. TS. Văn Phạm Đăng Trí  -  Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu chia sẻ tóm tắt về “Các vấn đề kỹ thuật và quản lý nguồn tài nguyên nước dưới đất”.

 Tại phiên thảo luận, đại diện của các đơn vị đã chia sẻ các vấn đề liên quan đến nguồn tài nguyên nước dưới đất và sụt lún của từng địa phương nói riêng và vùng ĐBSCL nói chung, cũng như đề xuất những giải pháp, khuyến nghị trong quản lý, khai thác tài nguyên nước dưới đất và vấn đề sụt lún hướng đến việc sử dụng bền vững tài nguyên nước ở vùng ĐBSCL.

Bà Phùng Thị Bích Lam - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ Môi trường, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường Tỉnh Kiên Giang chia sẻ về các vấn đề liên quan đến nguồn tài nguyên nước dưới đất và sụt lún tại địa phương.

Bà Dương Thị Ngọc Tuyền - Trưởng phòng Tài nguyên nước, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Cà Mau  chia sẻ về các vấn đề liên quan đến canh tác nông nghiệp, khai thác và sử dụng nước dưới đất và vấn đề sụt lún tại địa phương.

Trong phiên thảo luận ngoài các đại diện đến từ địa phương, hội thảo còn nhận được những chia sẻ và đóng góp đến từ các chuyên gia quan tâm đến vấn đề khai thác nước dưới đất cà sụt lún tại ĐBSCL. TS. Nguyễn Bách Thảo (Trường Đại học Mỏ Địa Chất) chia sẻ các yếu tố kĩ thuật có thể xem xét, áp dụng vào thực tế tại ĐBSCL, cũng như giải đáp một số thắc mắc đến từ địa phương. Ông Nguyễn Trọng Bình Phó Trưởng ban Quản lí Khoa học, Học viện Chính Trị Khu vực IV chia sẻ về tiềm năng và nội dung của hội thảo, ông cũng chia sẻ hội thảo đã mang lại rất nhiều thông tin có giá trị cho người dân cũng như các bên liên quan.

TS.Nguyễn Bách Thảo, Trưởng Bộ môn Địa chất Thuỷ Văn, Trường Đại học Mỏ Địa Chất chia sẻ các yếu tố kĩ thuật trong quản lí tài nguyên nước dưới đất và sụt lún đất.

Ông Nguyễn Trọng Bình - Phó Trưởng ban Quản lí Khoa học, Học viện Chính Trị Khu vực IV chia sẻ về tiềm năng và nội dung của hội thảo.

Ngoài các chuyên gia, các đại diện địa phương, hội thảo đã có sự góp mặt và hỗ trợ đưa tin từ Báo Bạc Liêu, Báo Cà Mau. Sự hiện diện của truyền thông địa phương là một bước tiến quan trọng trong việc chia sẽ thông tin rộng rãi đến người dân tại các địa phương.

Thông qua kết quả của hội thảo, một số khuyến nghị chính sách có thể được xác định, bao gồm:

Chính sách:

• Năm 2018, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 167 nhằm hạn chế khai thác tài nguyên nước dưới đất. Nghị định đã quy định hạn chế khai thác ở những vùng nước ngọt, những vừng có nhà máy nước tập trung, khu vực sụt lún do khai thác nước dưới đất. Tuy nhiên, nghị định chưa quy định chi tiết cho vùng nước mặn hoặc nhiễm mặn, vùng chưa có nguồn nước thay thế. Dẫn đến việc khai thác lượng lớn nước dưới đất phục vụ cho các nhu cầu sử dụng nước, từ đó tình trạng sụt lún đất tại các huyện ven biển diễn ra nhanh và trầm trọng hơn các vùng khác. 
• Thực hiện Nghị định 167, các tỉnh đã phân vùng hạn chế khai thác NDĐ và tìm kiếm các giải pháp, nguồn nước thay thế để phục vụ cho các nhu cầu sử dụng.  
• Nghị quyết 120/NQ-CP cùng các chính sách khác đã thúc đẩy liên kết vùng ĐBSCL từ đó hướng tới việc sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nước dưới đất ở quy mô đồng bằng, thay vì đưa ra các chính sách cấm khai thác có thể chưa phù hợp với điều kiện đặc thù của từng tỉnh. 
• Thúc đẩy nghiên cứu khoa học về việc bổ cập nguồn tài nguyên nước dưới đất cũng như nghiên cứu sâu hơn về nguyên nhân, hiện trạng sụt lún đất tại ĐBSCL. 
• Đẩy mạnh điều tra, đánh giá, xây dựng và triển khai các giải pháp trữ nước dựa vào xu thế tự nhiên của từng địa phương nhằm giảm thiểu tác động của BĐKH về hạn hán, xâm nhập mặn.

Kỹ thuật:

• Đầu tư xây dựng thêm các điểm quan trắc trên toàn ĐBSCL, phát triển bộ cơ sở dữ liệu đầy đủ về nước dưới đất và các yếu tố liên quan.
• Đề xuất xây dựng các khu khai thác nước mặn, lợ, kết hợp với quy trình xử lí nước để cung cấp nước sạch cho người dân. Xây dựng thêm các nhà máy khai thác nước ngọt công suất lớn nhằm phát huy hiệu quả sử dụng tài nguyên và thuận cung cấp nước có hiệu quả và định thuế sử dụng nước dưới đất.
• Xem xét xây dựng một số hồ chứa nước ngọt cũng như tận dụng hệ thống các sông tự nhiên không còn phục vụ cho mục tiêu giao thông thủy nhằm đảm bảo nguồn cung nước mặt, giảm thiểu nhu cầu khai thác nước dưới đất.
• Cân đối cơ chế mùa vụ, lựa chọn cây trồng phù hợp với trữ lượng nước theo mùa và phù hợp với điều kiện địa chất thuỷ văn của từng địa phương để giảm nhu cầu khai thác nước dưới đất cho các hoạt động sản xuất nông nghiệp, thuỷ sản.

Chia sẻ thông tin:

• Xây dựng nền tảng dữ liệu trực tuyến để các nhà khoa học, các nhà hoạch định chính sách cũng như lãnh đạo các địa phương có thể chia sẻ thông tin hiệu quả, đảm bảo thông tin được cập nhật kịp thời và chính xác.

Thông tin của hội thảo cũng đã được đăng tại Báo Cà Mau và Báo Bạc Liêu.